Edenoord

Spannende tijden breken er aan als Edenoord begin oktober inkwartiering krijgt, negen Engelse militairen. Eerst staan er twee mortieren opgesteld op het erf, later een. Ondanks het front blijft het vooralsnog betrekkelijk rustig op de boerderij. Er vallen wat granaten die voor wat scherven zorgen en een Engelsman verwonden, verder is de materiële schade in die late maanden van 1944 gering. Zouden die granaataanvallen te maken hebben met het kraaiennest in een van de oude bomen?

In 1945 wordt het allemaal anders. Op 4 februari valt er een V1 in het veld bij de hoeve. Aan de zuidkant liggen de pannen schots en scheef en alle ruiten zijn aan diggelen, maar dat is nog te overkomen.

De familie Hendriks met ingekwartierde soldaten. Rechts zit Toon Hendriks en links Banje Hendriks. Beiden bakken brood.

Het is zondagavond 1 april als de jonge Van Zoelens na een avondje uit, terugkeren op de boerderij. Rond tienen lopen ze het tuinpad op als ze worden tegengehouden door een wachtpost en dat is vreemd, want er is al tijden geen wacht meer gelopen, nog vreemder is de prikkeldraadversperring. Wat de bewoners van Edenoord niet weten en het wordt die avond ook niet verteld, zodat ze rustig gaan slapen, is de boodschap van de Betuwse ondergrondse dat de Nederlandse SS van plan is actie te ondernemen in Maas en Waal. Alleen is onduidelijk waar ze dat zullen doen.

Edenoord voor de aanval.

Om half één die nacht wordt het wel duidelijk: Edenoord is het doelwit. Ontploffingen maken een eind aan de rust. AI bij de eerste explosies raakt korporaal A.R. Saunders dodelijk gewond. Het vuur wordt vanuit het huis door de Engelsen met hun bren beantwoord . In die hel branden binnen de kortste keren schuur en achterhuis. Bewoners en soldaten moeten zo gauw mogelijk weg uit het voorhuis. Op instructie van de sergeant, rennen twee soldaten door de voordeur en duiken achter de dikke bomen voor het huis. De rest volgt dan snel. De bewoners vluchten diep gebukt het veld in, twee soldaten zijn bij ze om ze te beschermen. Gelukkig wordt er niet meer geschoten.

Drie Engelsen trekken naar Puiflijk om onder andere verslag uit te brengen. Ook de wacht, die door de SS gevangen is genomen, is ’s morgens weer terug omdat hij wonderlijk genoeg heeft weten te ontsnappen. Hier en daar ontploft er die nacht nog een granaat om de terugtocht van de SS te dekken. Het is ze weer gelukt: Ze hebben weer paniek, dood en verderf gezaaid.

’s Morgens als het licht wordt, kan de schade worden opgemaakt. Zeven voertuigen vernield, al het vee, op een koe na, dood en een rokende puinhoop op de plek van de eens zo trotse boerenhoeve. Het meest treuren de mensen om de dood van de jonge A.R. Saunders. Ook hij ligt begraven op het R.K. kerkhof van Puiflijk. Als een maand later Duitsland onvoorwaardelijk moet capituleren, kunnen de Van Zoelens beginnen met de wederopbouw.

Al in 1945 wordt met de nog bruikbare stenen van de ruïne een noodwoning gebouwd en in 1946 bouwt Hendrik-Jan van Zoelen noodschuren met muren van stropakken. In de zomer van 1949 bouwt aannemer Van Heck uit Alphen de opvallende witte boerderij met de rode daken.10

Het nieuwe Edenoord.

Hoofdstuk XVII.