Het is stralend weer als ik bij de Oude Toren aankom. De zon schijnt fel en de temperatuur is aangenaam. Er wordt stevig gewerkt. Ze zijn vandaag met 4 ambachtsmensen. Het afvoegen van de toren is begonnen.

Een deel van het bovenste gedeelte is inmiddels gevoegd en al zodanig uitgehard en aan gedroogd zodat het eindresultaat goed te beoordelen is. Ik vind de gevoegde gedeeltes er fantastisch uitzien. De kleur van de voeg past heel mooi bij de nieuwe maar ook bestaande tufstenen.

Het ziet er harmonisch uit. Ik zal binnenkort enkele nieuwe foto’s maken als de zon niet zo prominent aanwezig is waardoor sommige gedeeltes van de foto wat overbelicht raken.

Ik heb ook de indruk dat de ambachtsmensen het eindresultaat nog beter vinden dan dat zij ingeschat en verwacht hadden. Niet de gehele toren wordt opnieuw gevoegd maar wat ik nu zie zal straks denk ik een heel andere aanblik van deze historische toren geven. Een plaatje! Compliment van mij aan de vakmensen.

En natuurlijk gaat het overige restauratiewerk door. Nieuwe pasgemaakte tufstenen worden ingemetseld, muurwerk wordt schoongespoeld. Kalkmortel om de tufstenen in te metselen wordt gemaakt. Enz., enz.

Prachtig om te zien. Over ongeveer een week ga ik weer kijken én fotograferen om de voortgang vast te leggen. Wordt vervolgd.

Ton Rothengatter

Weliswaar een week later, maar hier zijn ze dan: de foto’s van onze speciale carnavalsfotograaf, Pans.

Waarschijnlijk vindt u het, net als wij, heel prettig om de restauratie zo op de voet te kunnen volgen. Dankzij de foto’s die Ton voor ons maakt, incl. een bijbehorend verslagje. Vandaag al weer de twintigste aflevering.

Het is aangenaam weer als ik bij De Oude Toren aankom. Het licht is zacht en ik probeer mij al voor te stellen hoe het over niet al te lange tijd zal zijn als de steigers weg zijn en de toren schoon, helemaal opnieuw gevoegd en deels met nieuwe tufstenen zich trots toont.

Maar het duurt nog wel even en klim ik snel naar boven, helemaal naar boven want ik zie nevel en waterdruppels die tussen de steigers naar beneden druppen. Muurgedeelten die “klaar ”zijn, van nieuwe stenen voorzien worden met een zachte straal warm water afgespoeld. Dit om gruis en stof te verwijderen. En het is vooral belangrijk al het voegwerk schoon te hebben want de gehele toren wordt opnieuw gevoegd en voor de hechting is het belangrijk de voegen schoon te hebben. Een schone steen gaat ook weer langer mee.

Zo wordt per steigerverdieping van boven naar beneden de toren gereinigd en daarna de muren gevoegd. Maar er is nog wel even herstelwerk nodig voordat het zover is.

Ik ben benieuwd hoe het er over een week uitziet. Ik wens de ambachtslieden een prettige werkdag en ga naar beneden.

Ton Rothengatter

Het is heerlijk weer als ik afgelopen vrijdag 21 februari bij de oude Toren aankom. De beide heren zitten te schaften en ik ga alvast naar boven. Maar zij haalden mij onderweg in. Tja, leeftijd en ervaring met dit soort trappen.

Ik heb deze keer twee serietjes gefotografeerd. Hoog boven op de toren het inmetselen van enkele stenen op een hoek. De stenen zijn zorgvuldig pas gemaakt. Ondergedompeld in water voor een betere hechting en worden ingemetseld. Met een kunststof hamer nog wat bijgetikt en nadat met waterpas en het oog van de vakman de laatste controles zijn gedaan, nog bijgewerkt met kalkmortel. Inmiddels is er 30 kubieke meter tufsteen verwerkt. In mijn leken-oren een geweldige hoeveelheid. Maar als je de steigers afgaat en op elke steiger-etage rondom de toren loopt zie je pas goed hoeveel plekken en plekjes zijn vervangen en bijgewerkt. Ziet er goed uit!

Voor de tweede fotoserie ga ik nog iets hoger waar gewerkt wordt aan de ronding van een boogopening van de toren. Met beitel en hamer worden uiterst voorzichtig slechte stukjes tufsteen en voegwerk verwijderd. Heel voorzichtig want de tufstenen buitenmuur, eigenlijk de siermuur, is in zijn geheel kwetsbaar. De sterke dragende muur zit erachter. Als het uitstukwerk voldoende is, wordt eerst met perslucht stof en gruis verwijderd. Daarna wordt met een zachte straal water nagespoeld. Het steenwerk wordt zo vochtig en schoon en is zo een goede basis voor de in te metselen nieuwe, pas gemaakte tufsteen.

De speciale kalkmortel die bij deze restauratie wordt gebruikt hard heel anders uit dan een doorsnee cementmengsel. Het duurt langer en de chemische werking is anders. Excuus, ik ben leek op dit terrein.  Dus kan dit niet goed uitleggen. Wel benadrukt deze informatie voor mij wederom dat bij restauratiewerk specifieke deskundigheid en materialen vereist zijn. Op de foto is trouwens goed te zien hoe de boog uitgestuct is en dat het ook passen en meten wordt om er weer een mooi en  goed geheel van te maken.

Met dit heerlijke weer is het voor deze beide vakmensen extra fijn om te werken. De dagen daarvoor waren voor hen onwerkbaar geweest. Voor mij is het nu ook genieten. Mensen fotograferen die plezier hebben in hun werk en dus ook in hun bestaan, is een dankbaar fotografieonderwerp.

Na een uurtje daal ik de steigers weer voorzichtig af.  Voldaan, tot de volgende keer.

Ton Rothengatter

Afgelopen dinsdag was er hoog bezoek op de steiger: wethouder De Wildt, wethouder Thoonen, gemeentesecretaris Janssen en de heer Martien Knoops, beheer gemeentelijk vastgoed, hebben zich uitgebreid laten voorlichten over de restauratiewerkzaamheden. Burgemeester Sengers en wethouder Brink moesten op het laatste moment vanwege privé-omstandigheden verstek laten gaan.

De ontvangst vond plaats onder in de toren tussen de bouwmaterialen en gereedschappen. Vervolgens ging het gezelschap helemaal naar boven. Daar werd door een medewerker van Steen en Ambacht een presentatie gegeven over de werkzaamheden tot nu toe.

Door het nu nog aanzienlijke kleurverschil was nog duidelijk te zien waar de nieuwe tufstenen waren ingemetseld. Onder invloed van zonlicht en andere weersomstandigheden zal dat verschil geleidelijk minder zal worden. Bovendien, zo werd uitgelegd, wordt de gehele buitenkant nog gereinigd en afgevoegd waardoor de kleurverschillen ook minder worden.

Niet alleen de omvang, maar zeker ook de wijze waarop gewerkt moest worden, maakten indruk. Dat bleek wel tijdens het nagesprek bij een kop koffie bij de buurman.

Gelukkig was ‘onze’ fotograaf, Ton Rothengatter, even in de buurt om een paar plaatjes te maken.

Het tweede verslag deze week van Ton – met dank!

Een koude oostenwind komt mij tegemoet als ik uit mijn auto stap. Natuurlijk zijn de medewerkers van Steen & Ambacht aan het werk, denk ik. Ik word niet teleurgesteld; ze zijn er. Beneden zie ik al wat stenen klaarliggen om op maat te worden gezaagd. Ik word gewaarschuwd dat het boven hard waait, attent. Rekening houdend met deze woorden klim ik naar boven.

De wind is inderdaad behoorlijk, maar vooral koud en maakt ook veel lawaai en de steiger “beweegt” ook iets maar staat solide vastgemaakt aan de oude toren. En die staat er al eeuwenlang dus maak ik mij geen zorgen.

Wat verder naar boven worden de steigers schoongemaakt. Dat werkt prettiger én veiliger. Op de bovenste steiger wordt gepraat. Telefonisch werkoverleg zo te horen en duurt maar even. Op de foto’s kun je goed zien dat hier veel stenen zijn vervangen en nu vindt met de beitel de finishing touch plaats.

Ik vind dat het er heel mooi uitziet en maak de opmerking: “Jammer, dat dit zo hoog boven de grond zit.” En natuurlijk moet het ook nog afgevoegd worden en dat zal het aanzien nog verder doen veranderen.

Met wat aangenamer weer was ik zeker wat langer gebleven. Ik geniet altijd van het kijken naar werkende mensen (haha) en je hebt boven ook een prachtig uitzicht.

Voorzichtig daal ik de steigers af en wens ik de harde werkers een fijn weekend. U ook.

Hieronder treft u het verslag aan van het bezoek aan de Oude Toren op 29 januari van onze (vrijwillige) fotograaf, Ton Rothengatter. Heel mooi zoals hij ons met niet alleen zijn verslag, maar vooral ook met zijn mooie, duidelijke foto’s van de voortgang van de restauratie op de hoogte houdt.

In deze tijd van het jaar zijn de werkomstandigheden niet optimaal. ’s Ochtends starten in het donker, vaak nat, koud en zijn de lichtomstandigheden ook onvoldoende en als het waait is het boven op de steigers een beetje afzien.

Maar ik heb deze ambachtslieden nog niet horen klagen, integendeel er is er zelfs één die zingt; het hoogste lied. Helaas een beetje vals.

Het is redelijk weer op het moment, begin van de middag als ik er ben. Wel matig licht en er wordt gewerkt aan een toog, dat is een opengebogen constructie, een torenopening boven in de torenmuur. Ik denk dat het een dragende constructie is, zie ook de ondersteunende staanders, stempels noemen ze die dacht ik.

Om alles goed te kunnen zien is er extra verlichting met bouwlampen en dat bemoeilijkt soms het fotograferen.

Bij de middelste kolom in de toog die waaraan gewerkt wordt en die ik fotografeer is het aangetaste tufsteen verwijderd en wordt de staander steen voor steen weer opgebouwd. Dat gaat stap voor stap. De grootte van de steen wordt ingemeten, op maat gezaagd en dan wordt er gepast. Als de aan te brengen steen goed passend is wordt ie met de beitel opgeruwd en daarna wordt de steen ondergedompeld in water. De steen zuigt water op en onttrekt daardoor bij het inmetselen niet te veel vocht uit het cement. Daardoor hard het cement niet te snel uit, is de hechting beter en loopt het cementmengsel niet het risico te verbranden, bros te worden waardoor de steen niet goed hecht en vastzit.

Voor het inmetselen wordt ook de staander waar de steen tegenaan gemetseld wordt ingespoten met water met als doel hetzelfde als in de hiervoor beschreven regel. Het cement wordt aangebracht. Daarna wordt de steen, gewicht zo’n 15 kg geplaatst. Voor zover nodig wordt de voeg verder gevuld en vind controle plaats of alles waterpas is en harmonieus is met de bestaande constructie. Uiteraard wordt er nu direct niet een volgende steen ongeplaatst. Het cement moet uitharden, de steen hechten en waarschijnlijk pas de volgende dag kan op deze plek weer een steen worden ingemetseld.

De stenen die nu worden ingemetseld worden nadat de hele staander opnieuw is ingemetseld en goed gehecht en degelijk vastzit pas gemaakt, gerond, in het werk zoals dat men noemt. Stap voor stap. Ik heb geprobeerd de stappen met foto’s in beeld te brengen.

Tot zover, tot mijn volgende bezoek volgende week.

Afgelopen weekeinde hebben veel Vrienden van Oude Toren Puiflijk de laatste fase van de restauratie van dichtbij bekeken. Niet iedereen die dat graag wilde, had toen tijd. Gelukkig kunnen we hen alsnog die unieke kans bieden.

Wij nodigen onze Vrienden en donateurs die eerder van de geboden gelegenheid geen gebruik konden maken van harte uit om op vrijdag 31 januari of zaterdag 1 februari de steiger te beklimmen. Dat zal gebeuren in groepjes van 7 à 8 personen, onder begeleiding van een van onze bestuursleden.

U bent Vriend(in) of donateur en wilt van deze mogelijkheid gebruik maken? – meldt u zich dan hieronder aan. Vergeet niet uw voorkeurstijd aan te geven. Wij proberen daar zoveel mogelijk rekening mee te houden. (Vrijdag 31 januari 14.00 uur houden wij zoveel mogelijk vrij voor leden van de Gemeenteraad.)

Vergeet u ook niet aan te kruisen dat u geheel op eigen risico de steiger beklimt?!
Stichting Oude Toren Puiflijk is op geen enkele manier aansprakelijk.

Per e-mail houden we u op de hoogte wanneer u verwacht wordt bij de Oude Toren voor de beklimming van de steiger. Wij adviseren daarvoor: stevige schoenen, warme kleding en een muts.

Deze bijzondere vriendenactiviteit kan alleen doorgaan als het weer het toelaat.

Nog geen Vriend? Geen probleem, u kunt alsnog Vriend worden. Klik hier voor meer informatie.

Inschrijfformulier

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Naam *

Voornaam

Achternaam

Email *

2 Naam Eigen

Wat is uw voorkeurstijd op 31 januari en 1 februari? geef tenminste 2 tijden op *

• vrijdag 14.00 uur (m.n. voor leden Gemeenteraad)
• vrijdag 15.00 uur
• zaterdag 14.00 uur
• zaterdag 15.00 uur

Wij houden nadrukkelijk rekening met uw voorkeurstijd, maar we kunnen niet garanderen dat dat gaat lukken. Er kunnen slechts 8 bezoekers per keer mee naar boven.

Eigen risico *

• Ik beklim de steiger onder begeleiding van medewerkers Stichting Oude Toren Puiflijk geheel op eigen risico. Stichting Oude Toren Puiflijk is op geen enkele manier aansprakelijk. Kruis selectievakje aan als u hiermee akkoord gaat.

evt. Opmerkingen

Verzenden

Ook gisteren gingen twee groepen onder begeleiding de steiger op. Van dichtbij konden de aanwezige Vrienden van Oude Toren Puiflijk zien hoe zorgvuldig er wordt gerestaureerd. Dat leidde opnieuw tot veel begrip voor het ‘nog steeds in de steiger staan van de toren’. Goed werk kost tijd – dat was iedereen nu wel duidelijk. Begrip ook, dat ondanks de tegenvallers, uiteindelijk toch is gekozen de buitenkant gedegen aan te pakken. Alleen, zo is de hoop en de verwachting, dat na afsluiting van fase 1 (restauratie buitenkant), fase 2 in gang kan worden gezet (binnenkant bruikbaar maken).

Na het succes van de afgelopen dagen, willen we proberen er een vervolg aan te geven. De inzet wordt vrijdag 31 januari en/of zaterdag 1 februari. Of dat gaat lukken? – houd deze website in de gaten.