Dinsdagavond landde er bijna een ballon op de oude toren.

Met veel moeite kwam hij uiteindelijk toch nog hoger en kon daarna een geschikte
landingsplaats vinden.

Op ’t nippertje, zo leek het, is een aanvaring voorkomen…..

Stem op Oude Toren Puiflijk

September is weer de maand van Rabo ClubSupport waarmee de verenigingen die aangesloten zijn bij de Rabobank financieel worden ondersteund.

Dit jaar kan er weer op 3 verschillende verenigingen/instellingen gestemd worden. Iedereen die ons een warm hart toedraagt, kan door te stemmen op Oude Toren Puiflijk zorgen voor een grotere financiële bijdrage voor ons werk.

U kunt uw stem uitbrengen tot en met dinsdag 24 september.

Hoe kunt u stemmen?

• Om te kunnen stemmen moet u lid zijn bij Rabobank Maas en Waal – Oost Betuwe.
  Wel betaalrekening maar geen lid? – u kunt alsnog gratis lid worden.
• U kan stemmen via de website van de Rabobank, of de Rabo App > Instellingen > Mijn lidmaatschap.

Uw steun kunnen wij hard gebruiken! Hoe?

• Door uw stem.
• Door ‘reclame’ voor ons te maken: Roep uw familie en vrienden op om op ons te stemmen. Bijvoorbeeld via de whatsapp-groep van uw familie en vriendengroep of door hen een mailtje met een link naar deze websitepagina te sturen.

Hoe meer stemmen, hoe groter de financiële bijdrage van de Rabobank.

De bouwvak zit er op en de werkzaamheden zijn weer opgepakt, zij het met de rem er een beetje op: er is nog geen duidelijkheid over hoe om te gaan met de tegenvallers.

Ook Ton Rothengatter is na een welverdiende vakantie weer terug. Al gauw was hij weer op de steiger te vinden om verder te gaan met zijn fotoreportage. Zodoende kunnen wij via zijn lens en zijn verslag de restauratie blijven volgen.

Vooraf: de tufsteen komt uit een steengroeve in de omgeving van Rome. Uit de provincie Groseto, Sorana. De naam van dit bedrijf dat gesticht is in de jaren 70 van de vorige eeuw is: Campimaglia s.r. l Cave Tufo. De onderneming wordt geleid door drie dames, Christina, Giorgia en Simona. De tufsteenplaten die voor de toren gebruikt worden, worden gewonnen in dagbouw, dat is aan de oppervlakte. De tufsteen is een natuurproduct, ontstaan door neergedwarrelde as van een vulkaanuitbarsting die verdicht is en kan al wel minimaal 10.000 jaar oud zijn.

In deze fotoserie is te zien hoe het laatste “blok” tufsteen op deze plek ingemetseld wordt.

Het blok wat hier ingemetseld wordt is eerst pas gezaagd. Het is een hele klus om het laatste blok er goed in te krijgen. De speciale kalkmortel, die vooraf in kleine hoeveelheden op de werkplek wordt klaargemaakt wordt achter in de ruimte en de zijkanten met de troffel aangebracht. Achter het blok is nog zoveel ruimte dat dit naast de speciale kalkmortel deels opgevuld wordt met losse stukjes steen zodanig dat een stevige sterke laag ontstaat. Voordat het blok erin wordt geschoven wordt op het blok kalkmortel aangebracht.  Voorzichtig wordt het blok erin geschoven en met een kunststof hamer nauwkeurig op de plek getikt. Controle vindt plaats met een waterpas en visueel of het steenblok een harmonisch geheel vormt met het omringende gesteente.

Als het kalkmortel mengsel goed is uitgehard en een onwrikbaar geheel is met de oude stenen wordt de voeg met een beitel uitgekrabd. Tevens wordt met een beitel de nieuwe steenblokken zodanig voorzichtig bewerkt dat ze visueel zoveel mogelijk één geheel vormen met de bestaande stenen. Ook dat het perfect aansluit. Daarna wordt het nieuwe stuk voorzichtig afgespoeld. Als laatste wordt de uitgekrabde voeg opnieuw gevoegd met een ander mengsel met een andere kleur.

Er bevinden zich ook nog ijzeren pinnen van de oude wijzerplat in de muur. Deze worden afgezaagd en afgewerkt met roestvrij staal zodanig dat het niet gaat roesten.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

foto’s: Ton Rothengatter

Titel: Restauratie Oude Toren Puiflijk: noodzakelijk en meer dan verdiend

van onze speciale verslaggever

Heel optimistisch en gastvrij had Kleigoed Maas & Waal 80 stoelen klaar gezet, al was het erg onzeker of er door het mooie weer en de vakantie veel belangstellenden zouden komen. Nou, tegen de verwachting in waren alle stoelen bezet. Ruim 80 belangstellenden luisterden en keken zeer geïnteresseerd naar het beloofde “Praatje bij een plaatje”.

De secretaris van Stichting Oude Toren Puiflijk, Bert Beuving, illustreerde zijn praatje rijkelijk met foto’s van andere, soortgelijke torens in de regio, met afbeeldingen van oude schilderijen en tekeningen van de Oude Toren en van stukken uit o.m. het gemeentelijk archief. Aan de hand van een maquette zag het publiek de opbouw en neergang van de kerk die ooit bij de toren heeft gehoord. Het ontstaan van de toren, vermoedelijk in de laat-middeleeuwen, de uiteenlopende functies die de Toren in de loop van de eeuwen heeft gehad, restauratiewerkzaamheden – alles passeerden de revue.

De foto’s van het intensief werken aan de restauratie toonden de jammerlijke toestand zoals de toren er nu bijstaat. Doordat weer en wind, sneeuw, ijs en regen in het verleden lange tijd vrij spel hebben gehad, is de situatie momenteel zeer zorgelijk. Zorgelijker dan was voorzien, omdat je er nu vanaf de steiger met de neus bovenop staat. De foto’s met het precisiewerk van de steenhouwers maakten indruk.

Voor alle toehoorders was het duidelijk: de huidige restauratie is noodzakelijk. Vol vertrouwen kijkt het bestuur van de stichting uit naar de tijd dat het doel bereikt kan worden: deze Oude Toren een levend en klinkend monument laten zijn. Voor m.n. Puiflijk en Druten-Zuid. De  onlangs opgerichte Torenkring Puiflijk zal zich beijveren om hier ook invulling aan te geven. Samen met ieder die eraan mee wil werken.

Na de pauze verraste Jaap van de Veen, bouwhistoricus, het publiek met zijn visie op de leeftijd van de toren.

Aan de hand van foto’s van zowel de buitenkant als van de aangebrachte verbindingen aan de binnenkant lichtte hij toe waarom hij denkt dat de toren van Puiflijk minstens 100, maar misschien wel 150 jaar ouder is dan tot nu toe is aangenomen. Hij wijst daarbij m.n. op het materiaalgebruik, de bouwwijze, de aangebrachte bogen en het graatgewelf aan de binnenkant. Allemaal aanwijzingen waarom Jaap sterk het vermoeden heeft dat de Puiflijkse Oude Toren vermoedelijk stamt uit de overgangsperiode van laat-romaans naar vroeg-gothiek, oftewel ergens uit de 13e/14e eeuw.

• 

• 

• 

• 

• 

Heel graag willen we de verhalen vastleggen die er nog zijn over de terp. Om die te delen tijdens bijvoorbeeld Open Monumentendag, of een bezoek van schoolkinderen. Wie heeft zulke verhalen of kent iemand die deze heeft? Laat het ons weten, dan nemen we contact met u op voor verdere afspraken.

Behalve verhalen zullen er misschien ook nog afbeeldingen of voorwerpen zijn, die op de terp betrekking hebben. Ook daarin zijn we geïnteresseerd.

We horen graag van u. >contact

Clubs en stichtingen zijn onmisbaar. Daarom helpt Rabo ClubSupport alle sport- en cultuurverenigingen in Nederland met kennis, netwerk en geld. Met de Rabo ClubSupport Stemcampagne investeert Rabobank een deel van het resultaat in stichtingen. Elke stichting die klant is van Rabobank kan zich opgeven om mee te doen, zo ook Oude Toren Puiflijk.

In september start de Rabo ClubSupport actie weer.

Als lid van de Rabobank kun je stemmen op Oude Toren Puiflijk. Voor alle stemmen ontvangen wij een financiële bijdrage om de toren en de terp verder bruikbaar te maken. Hoe meer stemmen, hoe hoger de bijdrage!
Steunt u ons straks ook?

Restauratie Oude Toren Puiflijk: noodzakelijk en meer dan verdiend
Presentatie in Bondsgebouw dinsdag 6 augustus 14.00 uur

De twee oudste rijksmonumenten van de gemeente Druten zijn de oude toren van Afferden en Puiflijk. Deze laatste wordt momenteel grondig gerestaureerd waardoor hij straks een levend en klinkend monument wordt, een plek voor ontmoeting.

De Puiflijkse Oude Toren is al eeuwenlang een baken in Puiflijk en de regio. Hij heeft al heel wat lief en leed gekend; telkens bleek hij over een duurzaam karakter te beschikken.

In een praatje-met-een-plaatje laat Bert Beuving, secretaris van Stichting Oude Toren Puiflijk, de hoogtepunten en het verval de revue passeren. Ook staat hij stil bij hoe de Oude Toren telkens weer een eigen rol kreeg. En dat na de restauratie opnieuw gaat krijgen.

Als extraatje worden enkele bijzondere gebeurtenissen onthuld.

Zo worden een paar opvallende ontdekkingen getoond, die zich tijdens de restauratie hebben voorgedaan. Ook legt Jaap van der Veen, bouwhistoricus, uit waarom hij denkt dat de toren veel ouder is dan tot nu toe wordt aangenomen. En tenslotte krijgt de toren voor heel even zijn aanbouw terug.

• Dinsdag 6 augustus 14.00 uur Bondsgebouw, Kattenburg 27, 6651 AL Druten
• Iedereen is welkom! vol = vol
• Toegang is gratis.

Vorige week dinsdag, 16 juli, publiceerde de Gelderlander een groot artikel over de restauratie. Onder de kop “Een ‘super cool’ torentje en gelukkig slecht onderhouden” krijgt onze toren een compliment van de vaklui die bezig zijn met de natuurstenen buitenkant:

De paradox van achterstallig onderhoud, noemt hij het. „Als er tig keer wordt gesleuteld aan een monument, wordt er helaas ook vaak onvakkundig gerepareerd. Hier is vrij weinig gedaan en is het origineel goed bewaard gebleven.” Het torentje van Puiflijk is (..) dan ook ‘super cool’. Lang niet zo bekend als andere monumenten waar hij aan werkte, zoals de Sint-Jan in Den Bosch en de Eusebius van Arnhem, maar zeker niet van minder cultuurhistorische waarde.

Uit het artikel blijkt dat er nu wel met zorg en vakkundig wordt gerestaureerd. Zo moeten nog al wat slechte stenen worden vervangen en het dak van de traptoren hersteld. Dat was vooraf duidelijk, maar meer blijkt dringend nodig. Tijdens het werk doen zich diverse grote, onverwachte tegenvallers voor:

“Alle stenen zijn beoordeeld.” Hij wijst op een met een rood kruis gemarkeerde steen. „Kijk, deze gaat eruit.” Daar zal het echter niet bij blijven, voegt hij eraan toe, want tijdens hun werk vinden de mannen nog de nodige verborgen gebreken die zij zullen moeten herstellen.

Hoe deze tegenvallers opgevangen moeten worden? – daarover is in het mooie artikel niets terug te vinden.

In aanvulling hierop:
Er is inmiddels spoedoverleg geweest tussen aannemer, gemeente en stichting. Ook zijn externe deskundigen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ingeschakeld en een tweetal extra fondsen benaderd. Voor alle partijen blijven degelijkheid, veiligheid en functionaliteit onverminderd als uitgangspunten overeind.

bron: de Gelderlander, 16 juli 2024

Zorgvuldig worden stenen geplaatst in de hoek waar de oude slechte tufstenen verwijderd zijn. Hierbij wordt naast speciaal cement ook vrij veel water gebruikt. Stenen worden eerst in water gedompeld en na het plaatsen van de steen wordt er ook nog water toegevoegd om te voorkomen dat het metselwerk te snel droogt en bros wordt. Het afronden van stenen wordt meestal na plaatsing gedaan, zie de foto met de uitstekende stenen en de foto van de stenen met de ronding. Dit pas zagen na plaatsing wordt gedaan om minder werk te hebben. Als een steen volledig passend en vormgegeven kant en klaar geplaatst zou moeten worden, dan zou men voor iedere steen een mal moeten maken.

Voordat een steen geplaatst wordt, vindt er opruwing plaats op de zijden waar de steen ingemetseld wordt om een betere hechting te krijgen en ook meer en groter raakvlak voor het cementmengsel.

De stenen worden goed ingevoegd en de voegen worden goed gevuld met cement om een goede hechting te krijgen en inwatering te voorkomen.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Tijdens het metselen en plaatsen van de tufstenen wordt er continu gecontroleerd of de stenen waterpas en aansluitend bij de oude muur ingemetseld zijn.

Het toevoegen van cement en het invoegen gebeurt zorgvuldig. Tussendoor vindt overleg plaats over de nieuw pasklaar te zagen stenen van de grote tufsteen platen beneden.

Wat een extra dimensie toevoegt aan het werk is de hoogte waarop de werkzaamheden plaatsvinden, nu ongeveer 30 meter. Zie de foto van Puiflijk. De kwaliteit van de foto is matig doordat ik door het gaasdoek heen gefotografeerd heb.

Laatste foto het pas zagen van de tufstenen.

Tot zover, tot na de bouwvakantie.

• 

• 

• 

•