De Bataafse republiek

Nog jaren blijven de Franse soldaten in het nieuwe Nederland. Roerige jaren zijn het. De vurigen, de patriotten, die de maatschappij willen vernieuwen, hebben wel ideeën maar geen geld en zij die geld hebben, de oude regenten bijvoorbeeld, willen niets veranderen. Als altijd gaat het om de macht. Macht die nodig is om dingen te veranderen, dan wel de macht om alles bij het oude te laten. Er waren niet genoeg bekwame patriotten om land en streek te besturen, zodat op veel plaatsen de oude regenten het toch weer voor het zeggen kregen.

Het toch al uitgemergelde Nederland kreeg van Frankrijk zware lasten opgelegd bij het verdrag van Den Haag, gesloten op 16 mei 1795. ⁴ Uiteindelijk komt er in 1798 een grondwet waarin vrijheid en gelijkheid van alle burgers centraal staat. Voortaan ook zal het land vanuit Den Haag worden bestuurd. Gewesten en districten hebben maar uit te voeren wat het centraal gezag dicteert. Dat zijn de oude bestuurders niet gewend en zo is er nog al wat weerzin tegen al die nieuwigheid.

In 1799 valt erfprins Willem met een Engels leger Nederland binnen in de hoop dat het volk massaal in opstand komt tegen de nieuwe orde en de Fransen. Maar het volk heeft geen energie, geen kracht om wat dan ook te doen. Door alle ellende is het murw geslagen. Het plan van Willem mislukt.

Als Napoleon de macht in Frankrijk heeft gegrepen, pakt hij ook Nederland aan. Hij is niet tevreden over de centen die het land op kan hoesten. Napoleon wil meer geld uit ons land. Hij probeert de rijke elite zover te krijgen geld te besteden aan het oplossen van de problemen, want een welvarend Nederland kan meer afdragen aan de Fransen. Daarom dwingt Napoleon het landsbestuur tot een nieuwe grondwet, die veel minder democratisch is dan de eerste. Het land krijgt tegelijkertijd een eenvormig belastingstelsel en de Nederlandse taal krijgt een spelling. Een eenheidsstaat dat moet Nederland worden.

In 1806 is de Bataafse Republiek verleden tijd. Napoleon maakt van Nederland een koninkrijk onder zijn broer Lodewijk Napoleon. Dan zitten ook de oude regenten weer als vanouds op het pluche en is er in het leven van alledag nauwelijks iets veranderd, laat staan verbeterd. En zeker op de Puiflijkse bult niet.